Archiwum
Drodzy Czytelnicy!
W przyszłym roku akademickim na kierunku weterynaria Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu po raz pierwszy zostanie poprowadzony dla studentów kurs kompetencji miękkich. Z uwagi na obowiązujące przepisy, póki co w formie kursu, jednak w przyszłości miejmy nadzieję jako przedmiot obligatoryjny. Jakie treści chcemy przekazywać? Komunikacja lekarz – klient, zdrowie psychiczne lekarza weterynarii, ścieżki rozwoju, praca zespołowa, i wiele innych. Niezmiernie się cieszę, że pozyskaliśmy w tym celu współpracę z dr Natalią Strokowską, która ten kurs poprowadzi. Skorzystają nasi studenci, a w dalszej perspektywie społeczność weterynaryjna oraz nasi klienci. Dlaczego po raz kolejny o tym wspominam? Kompetencje miękkie to nowy obszar wiedzy, a jednocześnie ogromnie istotny. Kilka lat temu potrzeba ta została zauważona przez EAEVE i kładziony jest ogromny nacisk na tego rodzaju umiejętności. Oczywiście taka konieczność została również zauważona przez samorządy weterynaryjne wielu krajów, stąd powszechny nacisk na kształcenie w tym zakresie. Dlaczego te kompetencje są takie istotne? Między innymi dlatego, że do prawidłowego funkcjonowania zespołu niezbędna staje się umiejętność rozumienia, szanowania i doceniania odmiennych i różnorodnych kompetencji twardych innych członków zespołu. Do tej grupy kompetencji należy zaliczyć również umiejętność zarządzania nie tylko zespołem, lecz także własnym czasem i karierą, radzenia sobie w sytuacjach trudnych lub konfliktowych. Ponadto kompetencje miękkie postrzegane są jako kluczowe w zakresie poprawnego funkcjonowania w zespole, budowania dobrych relacji i zapobiegania wypaleniu zawodowemu. Dlatego zachęcam Państwa do przyjrzenia się tej stosunkowo nowej gałęzi wiedzy. I korzystania z niej! Ten numer „Weterynarii w Terenie” częściowo zdominowały tematy parazytologiczne. Pasożyty, pomimo coraz większej wiedzy zdobywanej na ich temat, coraz lepszych sposobów zwalczania oraz poprawy warunków sanitarnych, nadal stanowią duże zagrożenie dla zdrowia i życia zwierząt, a także jakości żywności pochodzenia zwierzęcego. Obserwuje się wzrost częstości zarażenia pasożytami związany z przemysłem spożywczym, pojawiają się nowe patogeny oraz nowe choroby pasożytnicze związane ze zmianami cywilizacyjnymi i turystyką. Innym bardzo istotnym problemem jest wzrost oporność pasożytów na leki. Dlatego cieszę się, że te tematy znajdują się w naszym numerze. Mam nadzieję, że spotkają się z Państwa uznaniem.
Życzę przyjemnej lektury
prof. Artur Niedźwiedź
redaktor naczelny
Ultrasonografia wymienia i strzyków bydła. Cz. I – obraz prawidłowy
W celu ograniczenia strat związanych ze spadkiem wydajności mlecznej wynikającej z chorób gruczołu mlekowego niezbędna jest szybka i dokładna diagnostyka, która pozwoli prawidłowo rozpoznać proces patologiczny i określić rokowanie. Można to osiągnąć poprzez zastosowanie nowoczesnych, dokładnych i szybkich metod, takich jak ultrasonografia.
Ciągle szukam nowych wyzwań
Dr hab. Katarzyna Żarczyńska jest od początku swojej przygody z medycyną weterynaryjną związana z Uniwersytetem Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie. Na co dzień można spotkać ją zarówno w terenie, jak i na sali wykładowej, gdzie inspiruje i edukuje kolejne pokolenia lekarzy weterynarii. Uczestniczka i wykładowczyni licznych konferencji oraz spotkań o tematyce chorób bydła. W swojej pracy badawczej zajmuje się kwestiami niedoborów i suplementacji selenu u krów i cieląt.
Pasożyty zewnętrzne i wewnętrzne bydła – często niedoceniany problem
Pasożyty bydła to ciągle niedoceniany problem wśród polskich lekarzy weterynarii, jak i hodowców zarówno bydła mlecznego oraz mięsnego. Inwazje pasożytów powodują w hodowli ogromne straty ekonomiczne i znacząco wpływają na dobrostan zwierząt. Tę dużą i różnorodną grupę organizmów możemy podzielić na pasożyty zewnętrzne, tj.: świerzbowce, kleszcze, wszy, wszoły, muchy, gzy oraz pasożyty wewnętrzne – pierwotniaki, przywry, i nicienie żołądkowo-jelitowe.
Inwazje Eimeria spp. u bydła (kokcydioza)
Kokcydioza bydła jest wywoływana przez pasożytnicze pierwotniaki z rodzaju Eimeria. Spośród licznych gatunków stwierdzanych u bydła rolę czynnika chorobotwórczego pełnią trzy z nich: Eimeria bovis, E. zuernii i E. alabamensis. Jest to inwazja trudna do wyeliminowania i przynosząca wymierne straty ekonomiczne. Jej kontrolowanie jest możliwe tylko dzięki skoordynowanym działaniom łączącym dobry wywiad i wiarygodną diagnostykę laboratoryjną z utrzymaniem odpowiedniego statusu higieny i efektywnym stosowaniem leków.
Zarządzanie parazytozami bydła. Dlaczego potrzebujemy zmiany? Cz. I. Mniej znaczy więcej
Właściwe zajęcie się chorobami przeżuwaczy jest konieczne z oczywistych względów, związanych z dobrostanem tych zwierząt, ale także w celu zaspokojenia rosnącego światowego zapotrzebowania na białko.
Wybrane pasożytnicze choroby skóry bydła i małych przeżuwaczy
Ektopasożyty swoją działalnością wywołują u żywicieli: ból, dyskomfort, redukcję poboru paszy, reakcje alergiczne, a także są wektorami wielu chorób oraz sprzyjają wystąpieniu wtórnych zakażeń, które obniżają produkcyjność i generują ekonomiczne straty w hodowli zwierząt. Celem artykułu jest opisanie najczęściej odnotowywanych jednostek chorobowych, wpływających znacząco na produkcyjność bydła i małych przeżuwaczy
Pierwiastki śladowe w okresie pastwiskowym bydła
Niedobór mikroelementów to duży problem w hodowli bydła, szczególnie w okresie pastwiskowym. W Polsce, ze względu na ubogość gleby w pierwiastki śladowe, pasza ma niską zawartość tych składników. Długotrwałe obniżenie zawartości mikroelementów w organizmie bydła i późne diagnozowanie takiego stanu często przyczyniają się do spadku opłacalności hodowli. Obecnie większość niedoborów u bydła występuje w formie podklinicznej lub atypowej. Z tego względu należy włączyć do panelu badań diagnostycznych ocenę zawartości mikroelementów w organizmach krów, zwłaszcza w okresie pastwiskowym.
Czy celowane leczenie mastitis będzie wkrótce standardem?
Celowane leczenie mastitis to realna przyszłość. Jak wiemy, głównym powodem zmiany podejścia są dyrektywy, które obowiązują od 28 stycznia 2022 roku. Każdy kraj UE ma obowiązek opracować własne programy ograniczania stosowania antybiotyków. W naszym kraju działania są w toku. Celem jest ograniczenie stosowania antybiotyków o 50% do roku 2030. Jesteśmy na początkowym etapie, jednakże już dziś można realizować działania, które będą obowiązywać w przyszłości.
Okres zasuszenia ważny dla zdrowia wymienia krów
Podczas zasuszenia zachodzi wiele zmian w tkance wymienia i nie tylko – zmieniają się rutyna obrządku, żywienie etc. Jest to również czas, w którym bardzo ważne jest zadbanie o zdrowie wymienia i wspomaganie wytworzenia szczelnej bariery, która uniemożliwi drobnoustrojom wniknięcie do gruczołu mlekowego. Przez wiele lat powszechnie stosowano w tym okresie antybiotyki, obecnie, wskutek narastającej antybiotykooporności i dążenia do zminimalizowania substancji o działaniu bakteriobójczym, preferowaną metodą jest stosowanie celowanej terapii DC, wspartej dbałością o higienę oraz stosowanie nieantybiotykowych osłon wewnątrz- i zewnątrzstrzykowych.
Sole anionowe zmniejszają ryzyko wystąpienia hipokalcemii
Zapobieganie chorobom zawsze będzie bardziej skuteczne i tańsze niż leczenie, na które czasami może być już za późno. Jedną z często występujących i groźnych chorób metabolicznych jest hipokalcemia, która powoduje duże straty ekonomiczne, a w skrajnym przypadku kończy się śmiercią zwierzęcia. Zastosowanie w żywieniu krów zasuszonych soli anionowych może znacznie ograniczyć, a nawet wyeliminować pojawienie się hipokalcemii, której następstwem są często zalegania poporodowe występujące krótko po porodzie.
Badanie sekcyjne w 10 krokach
W artykule przedstawiono szybką i łatwą terenową technikę sekcyjną, niewymagającą od lekarzy dużego doświadczenia czy zaawansowanego sprzętu, a pozwalającą na wykonanie badania w przypadku wybuchu choroby lub endemicznej formy BRD w gospodarstwie.
Zaburzenia funkcji szyjki macicy u klaczy
Szyjka macicy odgrywa ważną rolę w funkcjonowaniu narządu płciowego. Prawidłowo funkcjonująca szyjka macicy umożliwia przechodzenie plemników do macicy oraz ewakuację zanieczyszczeń z macicy po kryciu. Najczęściej notowane nieprawidłowości w obrębie szyjki, czyli urazy i zrosty, są bezpośrednio związane z porodem. Zwłóknienie szyjki macicy może być skutkiem starzenia. Metody badania szyjki macicy to bezpośrednia palpacja z dostępu przez pochwę oraz waginoskopia. W celu uzyskania relaksacji szyjki macicy można podawać misoprostol. Z kolei w przypadku uszkodzeń szyjki macicy chirurgiczna korekcja jest metodą z wyboru.
Zastosowanie termografii w diagnostyce ortopedycznej koni – opis przypadku
Termografia jest metodą diagnostyczną, która rejestruje promieniowanie podczerwone emitowane z badanej powierzchni ciała. Z pomocą kamery termowizyjnej odbierana jest radiacja elektromagnetyczna, która jest przekształcana na wartości temperatur w formie termogramu. Termografia obrazuje zmiany temperatury, które są efektem zmian w przepływie krwi spowodowanych m.in. toczącym się procesem zapalnym. Dzięki temu termografia lokalizuje obszar i możliwe źródło toczącego się stanu zapalnego. Właściwości termografii są wykorzystywane głównie w diagnostyce ortopedycznej koni.
Profilaktyka żywieniowa jako czynnik poprawiający status zdrowotny świń – cz. II
Żywienie jest ważnym czynnikiem modyfikującym reakcje immunologiczne. W intensywnej produkcji zwierzęcej są stosowane mieszanki charakteryzujące się wysokim poziomem energii. Skoncentrowanym źródłem energii jest tłuszcz. Rodzaj zastosowanego dodatku oraz jakość tłuszczu decydują nie tylko o wynikach produkcyjnych, ale również mogą mieć wpływ na odporność.
Nowe podejście do diagnostyki chorób zakaźnych świń. Cz. II
Wśród różnych strategii diagnostycznych niezwykle ważna jest diagnostyka przyżyciowa, która wymaga pobrania próbek od żywych zwierząt, co wiąże się z różnymi problemami i trudnościami. Matryce alternatywne, takie jak: wymazy z tarczy ryjowej (WTR), wymazy z gruczołu mlekowego (WGM) i płyn technologiczny (PT), zyskują na znaczeniu w zarządzaniu zdrowiem świń. W pierwszej części artykułu przedstawiono aktualny stan wiedzy w zakresie możliwości wykorzystania płynu ustnego w diagnostyce chorób świń.
Wskaźniki oraz kryteria oceny czystości zwierząt gospodarskich
Czystość zwierząt jest ważnym czynnikiem wpływającym na ich dobrostan. Koreluje ona z higieną mleka, poziomem zaburzeń zdrowotnych, a także jest jednym z kryteriów dopuszczania zwierząt do uboju. Pod koniec ubiegłego wieku opracowano pierwsze, proste i powtarzalne narzędzia służące do jej oceny. Przeważnie opierają się one na ocenie określonych regionów ciała i przyjmują postać trzy- do pięciopunktowej skali lub kategorii. W pracy przedstawiono ewolucję wskaźnika oceny czystości oraz możliwe jego zastosowanie do oceny warunków chowu oraz uboju zwierząt
Mleko odpadowe w żywieniu cieląt
Mleko odpadowe to mleko zawierające w swoim składzie pozostałości leków (np. antybiotyków) lub/i podwyższoną liczbę komórek somatycznych. To także mleko wykazujące kliniczne objawy mastitis. Takie mleko nie jest dopuszczone do sprzedaży, dlatego bardzo często jest stosowane w żywieniu cieląt jako zamiennik preparatów mlekozastępczych lub mleka tankowego
